blogspot
“ကိုပါေတာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြ ေစ်းဝယ္တာက တစ္မ်ိဳးဗ်”
“တ႐ုတ္လို ေစ်းဆစ္ၾကလို႔လား”
“အဲဒါေျပာတာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြက ကိုယ့္တစ္ကိုယ္ေရ ကိစၥအတြက္ ဝယ္ရင္ျခမ္းရင္ သိပ္ေၾကးမ်ားေနတာမ်ိဳး မရွိဘူးတဲ့။ အဆင္ေျပတာ ဝယ္လိုကတာမ်ိဳးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားလူမႈေရးနဲ႔ သေကၤတ တန္ဖိုးအားျဖင့္ ဝယ္ရတာမ်ိဳးမွာေတာ့ သိပ္ကို ဂ႐ုစိုက္ ပါဝင္ပတ္သက္ေလ့ ရွိသတဲ့”
“ငါ့မိန္းမနာမည္ မတ႐ုတ္မပါပဲကြာ။ မင္းေျပာတာနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ပါေကာဟ”
တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြက လူမႈေရးမွာ ဟာမိုနီျဖစ္သတဲ့။ မိသားစုတြင္း ဆက္ဆံေရး ႏူးည့ံသူေတြျဖစ္သတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ မိသားစု အတြက္ ဝယ္ရင္ ျခမ္းရင္ေတာ့ အဆင့္အတန္းနဲ႔ ေက်းဇူးတရားကိုငဲ့ၿပီး ဝယ္ယူတဲ့ ပစၥည္းအေပၚ အေရးတႀကီး ကိစၥအျဖစ္ သေဘာ ထားၾကတယ္ေပါ့ ခင္ဗ်ာ။
“ငါနဲ႔မထူးဘူး။ အေဖ့ဖို႔ ထန္းလ်က္ဝယ္တာ၊ မိန္းမဖို႔က်ေတာ့ ပန္းသီးကိတ္ ဝယ္တာ”
ေစ်းဝယ္ျခင္းနဲ႔အတူ စြန္႔စားမႈ အဆင့္ေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ကိုယ့္အိမ္မွာ မရွိေသးတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္မသံုးဖူးေသးတဲ့ ကုန္ပစၥည္းသစ္ကို ဝယ္ရေတာ့မယ္ ဆိုရင္ အရဲကိုးရေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့စိတ္ကေလး ခုေနတတ္တာ သဘာဝထင္ပါရဲ႕။ စြန္႔စားမႈဆိုရာမွာ သံုးမ်ိဳးေလာက္ ရွိတတ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ပိုင္းစြန္႔စားမႈ၊ ေငြေၾကးပိုင္း စြန္႔စားမႈနဲ႔ လူမႈေရး စြန္႔စားမႈေတြပါ။ အဝယ္မေတာ္လိုက္တာ အေျပာ ခံရမလား ဆိုတာကေနာက္၊ ဝယ္သင့္ရဲ႕လား ဆိုတာကေရွ႕ကကိုး။ တခ်ိဳ႕ တိုင္းျပည္ေတြမွာ ႐ုပ္ပိုင္းစြန္႔စားမႈက အေရးႀကီး ေနတတ္ပါတယ္။ ယူေက အမဲသား ေစ်းကြက္မွာ န႐ူး(ႏြား႐ူး) ေရာဂါ ေၾကာက္ၾကတာမ်ိဳးေပါ့။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့လည္း လူမႈေရးအရ စြန္႔စားရမွာကို စိုးရိမ္တတ္ၾကတယ္။ ကိုယ္အဝယ္ မဟုတ္တာနဲ႔ အမ်ားက ဘာမ်ားေျပာၾကမလဲ ဆိုတာကလည္း ရွိေသးတာကိုး။
“အဲဒါေပါ့ကြ၊ အားလံုး စိတ္ခ်မ္းသာမယ္ထင္လို႔ အသံခ်ဲ႕စက္ ဝယ္ဖြင့္တာ၊ ရပ္ကြက္က ခဲနဲ႔ဝိုင္းထုလို႔ ရပ္ထားလုိက္ရတယ္။ ငိုခ်င္း ခ်တာေတြ မ်ားလြန္းလို႔ထင္ပါရဲ႕”
“Lose face ေခၚတယ္ဗ်။ ကိုယ္ဝယ္တဲ့ ပစၥည္းေၾကာင့္ မ်က္ႏွာပ်က္ရတာ၊ မ်က္ႏွာငယ္ရတာကို ေၾကာက္ၾကတယ္”
“အဲဒါေပါ့ကြ ရပ္ကြက္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ေႁမြေဟာက္ႏွစ္ေကာင္ ရပ္ကြက္ထဲ လႊတ္ထားဖို႔ အႀကံေပးမိပါတယ္၊ မ်က္ႏွာ မ႐ူးနဲ႔တဲ့ေလ”
တခ်ိဳ႕ ေစ်းဝယ္သူေတြက်ေတာ့ ေငြေရးေၾကးေရး စြန္႔စားရမွာ ေၾကာက္ၾကသဗ်။ ပိုက္ဆံေတာ့ ခ်မ္းသာေပးပါ ဆိုသူေတြခင္ဗ်။ ေငြတြင္းက နက္ရတဲ့ၾကားထဲ ေတာင္ရွည္ပုဆိုး ဝယ္ဝတ္ဖို႔ စိတ္မကူးရဲသလုိေပါ့ေလ။ တစ္ခါတေလ ကိုယ္သံုးစြဲေနက် အမွတ္တံဆိပ္ကို ဝယ္ခ်င္ေပမဲ့ ႀကံဳရာက်ရာ ဝယ္သံုးလုိက္ရတာလည္း ရွိတယ္။ အေမရိကန္ေတြမွာေတာ့ စြဲစြဲၿမဲၿမဲမရွိတဲ့ ေစ်းဝယ္ အျပဳအမူေတြ ရွိသတဲ့။ အလားတူ ကုန္ပစၥည္းကိုပဲ တံဆိပ္ တစ္မ်ိဳးကတစ္မ်ိဳး ကူးလူး ဝယ္ယူတာမ်ိဳး၊ ၿပိဳင္ဘက္ ကုန္အမွတ္ တံဆိပ္ကို စမ္းသပ္ သံုးစြဲ ၾကည့္ခ်င္တာမ်ိဳး၊ ေစ်းႏႈန္းအရ ေစ်းခ်ိဳလို႔ ဝယ္ရတာမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါကိုပဲ စံေစ်းဝယ္ အျပဳအမူ (Standard buyer behavior) ေခၚၾက။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ေတြကို ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ တစ္ခုခုကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲသံုးဖို႔ စြဲေဆာင္ရတာထက္ အသစ္ပါဝင္ ယွဥ္ၿပိဳင္သူ (new entrant) အျဖစ္ စည္း႐ံုးရတာက ပိုလြယ္တယ္လို႔ ေျပာတတ္ၾကတယ္။
“အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ လူေတြဟာ တံဆိပ္ စြဲတတ္ၾကသဗ်။ တံဆိပ္ ဇီဇာေၾကာင္တာ နည္းတဲ့အျပင္ အျခားအလားတူ ကုန္ပစၥည္း တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေျပာင္းၿပီး သံုးခဲၾကတယ္။ ၾသစေၾတးလ် တိုက္သားေတြနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံသားေတြဆိုရင္ တံဆိပ္လံုၿခံဳမႈ ရွိခ်င္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ကိုယ္မသံုးဖူးတဲ့ ကုန္ပစၥည္းအေပၚ ယံုၾကည္မႈ နည္းတဲ့အျပင္ စြန္႔စားရတဲ့ ကိစၥလုိ႔ သေဘာ ထားတတ္ၾကတယ္”
“ငါ့မိန္းမလည္း တံဆိပ္လံုျခံဳမႈရွိသကြ။ တံဆိပ္မ်ား ေရနဲ႔ ႏွဴးတာေတာင္ မကြာဘူး”
အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ စားသံုးသူ အျပဳအမူေခၚတဲ့ ေစ်းဝယ္က်င့္ ပံုစံေတြကို ၾကည့္ရင္ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ့ ေစ်းဝယ္က်င့္ ရွိၾကတာမ်ားပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆင္ျခင္တံုတရား အဆင့္ေတြ (rational steps) ေတြ ရွိတယ္ေပါ့ ခင္ဗ်ာ။ ပစၥည္းတစ္ခုခု ဝယ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ႏိုးၾကားတဲ့ အသိစိတ္ကို ပံုဖြဲ႕ယူတယ္။ သတင္း အခ်က္အလက္ ရွာတယ္။ ရွာလုိ႔ရတဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြကို သံုးသပ္တယ္။ တျခားနည္းလမ္း ေရြးခ်ယ္စရာေတြကို အကဲျဖတ္တယ္။ ေနာက္ဆံုးမွ ေရြးခ်ယ္တယ္။ သည္ၾကားထဲက တစ္ခါတေလ သမား႐ိုးက်ဆန္တဲ့ သိျမင္မႈသေဘာက အလစ္ ဝင္ထုိးႏွက္လို႔ ဆင္ျခင္မႈနဲ႔ ေစ်းဝယ္က်င့္ ပ်က္ရတာမ်ားလည္း ရွိသတဲ့။
“ေစ်းဝယ္က်င့္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႏိုင္ငံတကာအားျဖင့္ ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာ့ ရွိတာေပါ့ ကိုပါေတာရယ္။ အာရွတိုက္က ေစ်းဝယ္သူေတြက အေနာက္ႏုိင္ငံက ေစ်းဝယ္သူေတြနဲ႔ေတာ့ ကြာတာေတြ ရွိတယ္။ ဆိုပါေတာ့၊ ဂ်ပန္ေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ေတြဆိုရင္ ေစ်းဝယ္ရာမွာ စဥ္းစားပံုကိုက Synthetic ျဖစ္တယ္၊ Concrete ျဖစ္တယ္။ Contxtual Orientation ရွိတယ္ေျပာၾကသဗ်။ သေဘာကေတာ့ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ရွိတယ္လို႔ေျပာတာဗ်။ အေမရိကန္ေတြနဲ႔ မတူဘူးေပါ့ဗ်ာ”
“ငါတို႔ကေတာ့ ျမန္မာလိုပဲ စဥ္းစားသကြာ။ အေႂကြးရရင္ ဆင္ေတာင္ဝယ္တယ္”
ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ခင္ဗ်ာ။ ေစ်းဝယ္ျဖစ္စဥ္ဆိုတာ သိပ္ၿပီး သိပၸံနည္းက် စဥ္းစားလို႔လည္း မျဖစ္ျပန္ဘူးတဲ့။ တခ်ိဳ႕က Maslow ရဲ႕ “လိုအင္ဆႏၵဝါစဥ္” နည္းနဲ႔ စဥ္းစားၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ဟန္ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္သာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာျပန္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့လည္း လူမႈထံုးဓေလ့ အစဥ္အလာအားျဖင့္ ဝယ္တယ္လို႔လည္း ဆိုၾက။ ပညာရွင္ေတြ ျငင္းၾက ခုံၾကတုန္းမွာ ေစ်းဝယ္ေတြက ရပ္ေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။
“ေစ်းဝယ္တဲ့အခါ ဝယ္သူရဲ႕အျမင္၊ သေဘာထားနဲ႔ သိနားလည္မႈေတြေတာ့ ပါရသေပါ့၊ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ Perception, attitude and understanding ေပါ့ဗ်ာ။ သေဘာကေတာ့ စဥ္းစားခ်က္ကေလးေတာ့ ပါၿမဲဆိုပါေတာ့”
“ငါတို႔အိမ္က်ေတာ့ မစဥ္းစားဘဲ ဝယ္တာေတြခ်ည္းပါကြာ”
ေစ်းဝယ္ျခင္းမွာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင္အား (Cultural force) ရွိတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ မက္ေဆ့ခ်္ (Cultural message) ရွိတယ္။ ၿပီးမွ ဝယ္ျခင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္ (buying decision) က်တယ္လို႔လည္း ဆိုၾကျပန္တယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင္အားထဲမွာ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံသမိုင္း၊ ဘာသာစကား၊ ပညာေရးနဲ႔ အျပဳအမူဆိုင္ရာ အေလ့အထေတြ ပါေလ့ရွိသလို ယဥ္ေက်းမႈ မက္ေဆ့ခ်္မွာေတာ့ သေကၤတ လကၡဏာေတြ၊ က်င့္ဝတ္သီလေတြ၊ အသိအျမင္နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ပါသတဲ့ခင္ဗ်။
“သမိုင္းပါတာေတာ့ ရွိပါေစကြာ။ သခၤ်ာမပါရင္ ၿပီးတာပဲ၊ ငါက သခၤ်ာည့ံသကြ”
“ဝယ္သူရဲ႕ ဘဝဟန္ပန္မွာ အဖက္ဖက္က အားၿပိဳင္ၿပီး တြန္းေနတာေတြလည္း ရွိတယ္။ ဆိုပါေတာ့ မိသားစုရွိမယ္၊ စံတန္ဖိုးေတြ ရွိမယ္၊ သင္ယူမႈေတြရွိမယ္၊ လူမႈေရး အဆင့္ေတြ ရွိမယ္၊ လံႈ႕ေဆာ္မႈေတြ ရွိမယ္၊ သေဘာထားေတြ ရွိမယ္၊ ရည္ၫႊန္းအုပ္စုေတြ ရွိမယ္”
“ငါ့ကို အဖက္ဖက္က ဝိုင္းတြန္းေနတာက်ေတာ့ ငါ့ေဘာ္ဒါေတြက အရက္ဆိုင္ဘက္ ဆြဲၾကတာေလ”
ေအာင္ေမာင္း
“အဲဒါေျပာတာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြက ကိုယ့္တစ္ကိုယ္ေရ ကိစၥအတြက္ ဝယ္ရင္ျခမ္းရင္ သိပ္ေၾကးမ်ားေနတာမ်ိဳး မရွိဘူးတဲ့။ အဆင္ေျပတာ ဝယ္လိုကတာမ်ိဳးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားလူမႈေရးနဲ႔ သေကၤတ တန္ဖိုးအားျဖင့္ ဝယ္ရတာမ်ိဳးမွာေတာ့ သိပ္ကို ဂ႐ုစိုက္ ပါဝင္ပတ္သက္ေလ့ ရွိသတဲ့”
“ငါ့မိန္းမနာမည္ မတ႐ုတ္မပါပဲကြာ။ မင္းေျပာတာနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ပါေကာဟ”
တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြက လူမႈေရးမွာ ဟာမိုနီျဖစ္သတဲ့။ မိသားစုတြင္း ဆက္ဆံေရး ႏူးည့ံသူေတြျဖစ္သတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ မိသားစု အတြက္ ဝယ္ရင္ ျခမ္းရင္ေတာ့ အဆင့္အတန္းနဲ႔ ေက်းဇူးတရားကိုငဲ့ၿပီး ဝယ္ယူတဲ့ ပစၥည္းအေပၚ အေရးတႀကီး ကိစၥအျဖစ္ သေဘာ ထားၾကတယ္ေပါ့ ခင္ဗ်ာ။
“ငါနဲ႔မထူးဘူး။ အေဖ့ဖို႔ ထန္းလ်က္ဝယ္တာ၊ မိန္းမဖို႔က်ေတာ့ ပန္းသီးကိတ္ ဝယ္တာ”
ေစ်းဝယ္ျခင္းနဲ႔အတူ စြန္႔စားမႈ အဆင့္ေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ကိုယ့္အိမ္မွာ မရွိေသးတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္မသံုးဖူးေသးတဲ့ ကုန္ပစၥည္းသစ္ကို ဝယ္ရေတာ့မယ္ ဆိုရင္ အရဲကိုးရေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့စိတ္ကေလး ခုေနတတ္တာ သဘာဝထင္ပါရဲ႕။ စြန္႔စားမႈဆိုရာမွာ သံုးမ်ိဳးေလာက္ ရွိတတ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ပိုင္းစြန္႔စားမႈ၊ ေငြေၾကးပိုင္း စြန္႔စားမႈနဲ႔ လူမႈေရး စြန္႔စားမႈေတြပါ။ အဝယ္မေတာ္လိုက္တာ အေျပာ ခံရမလား ဆိုတာကေနာက္၊ ဝယ္သင့္ရဲ႕လား ဆိုတာကေရွ႕ကကိုး။ တခ်ိဳ႕ တိုင္းျပည္ေတြမွာ ႐ုပ္ပိုင္းစြန္႔စားမႈက အေရးႀကီး ေနတတ္ပါတယ္။ ယူေက အမဲသား ေစ်းကြက္မွာ န႐ူး(ႏြား႐ူး) ေရာဂါ ေၾကာက္ၾကတာမ်ိဳးေပါ့။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့လည္း လူမႈေရးအရ စြန္႔စားရမွာကို စိုးရိမ္တတ္ၾကတယ္။ ကိုယ္အဝယ္ မဟုတ္တာနဲ႔ အမ်ားက ဘာမ်ားေျပာၾကမလဲ ဆိုတာကလည္း ရွိေသးတာကိုး။
“အဲဒါေပါ့ကြ၊ အားလံုး စိတ္ခ်မ္းသာမယ္ထင္လို႔ အသံခ်ဲ႕စက္ ဝယ္ဖြင့္တာ၊ ရပ္ကြက္က ခဲနဲ႔ဝိုင္းထုလို႔ ရပ္ထားလုိက္ရတယ္။ ငိုခ်င္း ခ်တာေတြ မ်ားလြန္းလို႔ထင္ပါရဲ႕”
“Lose face ေခၚတယ္ဗ်။ ကိုယ္ဝယ္တဲ့ ပစၥည္းေၾကာင့္ မ်က္ႏွာပ်က္ရတာ၊ မ်က္ႏွာငယ္ရတာကို ေၾကာက္ၾကတယ္”
“အဲဒါေပါ့ကြ ရပ္ကြက္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ေႁမြေဟာက္ႏွစ္ေကာင္ ရပ္ကြက္ထဲ လႊတ္ထားဖို႔ အႀကံေပးမိပါတယ္၊ မ်က္ႏွာ မ႐ူးနဲ႔တဲ့ေလ”
တခ်ိဳ႕ ေစ်းဝယ္သူေတြက်ေတာ့ ေငြေရးေၾကးေရး စြန္႔စားရမွာ ေၾကာက္ၾကသဗ်။ ပိုက္ဆံေတာ့ ခ်မ္းသာေပးပါ ဆိုသူေတြခင္ဗ်။ ေငြတြင္းက နက္ရတဲ့ၾကားထဲ ေတာင္ရွည္ပုဆိုး ဝယ္ဝတ္ဖို႔ စိတ္မကူးရဲသလုိေပါ့ေလ။ တစ္ခါတေလ ကိုယ္သံုးစြဲေနက် အမွတ္တံဆိပ္ကို ဝယ္ခ်င္ေပမဲ့ ႀကံဳရာက်ရာ ဝယ္သံုးလုိက္ရတာလည္း ရွိတယ္။ အေမရိကန္ေတြမွာေတာ့ စြဲစြဲၿမဲၿမဲမရွိတဲ့ ေစ်းဝယ္ အျပဳအမူေတြ ရွိသတဲ့။ အလားတူ ကုန္ပစၥည္းကိုပဲ တံဆိပ္ တစ္မ်ိဳးကတစ္မ်ိဳး ကူးလူး ဝယ္ယူတာမ်ိဳး၊ ၿပိဳင္ဘက္ ကုန္အမွတ္ တံဆိပ္ကို စမ္းသပ္ သံုးစြဲ ၾကည့္ခ်င္တာမ်ိဳး၊ ေစ်းႏႈန္းအရ ေစ်းခ်ိဳလို႔ ဝယ္ရတာမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါကိုပဲ စံေစ်းဝယ္ အျပဳအမူ (Standard buyer behavior) ေခၚၾက။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ေတြကို ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ တစ္ခုခုကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲသံုးဖို႔ စြဲေဆာင္ရတာထက္ အသစ္ပါဝင္ ယွဥ္ၿပိဳင္သူ (new entrant) အျဖစ္ စည္း႐ံုးရတာက ပိုလြယ္တယ္လို႔ ေျပာတတ္ၾကတယ္။
“အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ လူေတြဟာ တံဆိပ္ စြဲတတ္ၾကသဗ်။ တံဆိပ္ ဇီဇာေၾကာင္တာ နည္းတဲ့အျပင္ အျခားအလားတူ ကုန္ပစၥည္း တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေျပာင္းၿပီး သံုးခဲၾကတယ္။ ၾသစေၾတးလ် တိုက္သားေတြနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံသားေတြဆိုရင္ တံဆိပ္လံုၿခံဳမႈ ရွိခ်င္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ကိုယ္မသံုးဖူးတဲ့ ကုန္ပစၥည္းအေပၚ ယံုၾကည္မႈ နည္းတဲ့အျပင္ စြန္႔စားရတဲ့ ကိစၥလုိ႔ သေဘာ ထားတတ္ၾကတယ္”
“ငါ့မိန္းမလည္း တံဆိပ္လံုျခံဳမႈရွိသကြ။ တံဆိပ္မ်ား ေရနဲ႔ ႏွဴးတာေတာင္ မကြာဘူး”
အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ စားသံုးသူ အျပဳအမူေခၚတဲ့ ေစ်းဝယ္က်င့္ ပံုစံေတြကို ၾကည့္ရင္ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ့ ေစ်းဝယ္က်င့္ ရွိၾကတာမ်ားပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆင္ျခင္တံုတရား အဆင့္ေတြ (rational steps) ေတြ ရွိတယ္ေပါ့ ခင္ဗ်ာ။ ပစၥည္းတစ္ခုခု ဝယ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ႏိုးၾကားတဲ့ အသိစိတ္ကို ပံုဖြဲ႕ယူတယ္။ သတင္း အခ်က္အလက္ ရွာတယ္။ ရွာလုိ႔ရတဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြကို သံုးသပ္တယ္။ တျခားနည္းလမ္း ေရြးခ်ယ္စရာေတြကို အကဲျဖတ္တယ္။ ေနာက္ဆံုးမွ ေရြးခ်ယ္တယ္။ သည္ၾကားထဲက တစ္ခါတေလ သမား႐ိုးက်ဆန္တဲ့ သိျမင္မႈသေဘာက အလစ္ ဝင္ထုိးႏွက္လို႔ ဆင္ျခင္မႈနဲ႔ ေစ်းဝယ္က်င့္ ပ်က္ရတာမ်ားလည္း ရွိသတဲ့။
“ေစ်းဝယ္က်င့္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႏိုင္ငံတကာအားျဖင့္ ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာ့ ရွိတာေပါ့ ကိုပါေတာရယ္။ အာရွတိုက္က ေစ်းဝယ္သူေတြက အေနာက္ႏုိင္ငံက ေစ်းဝယ္သူေတြနဲ႔ေတာ့ ကြာတာေတြ ရွိတယ္။ ဆိုပါေတာ့၊ ဂ်ပန္ေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ေတြဆိုရင္ ေစ်းဝယ္ရာမွာ စဥ္းစားပံုကိုက Synthetic ျဖစ္တယ္၊ Concrete ျဖစ္တယ္။ Contxtual Orientation ရွိတယ္ေျပာၾကသဗ်။ သေဘာကေတာ့ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ရွိတယ္လို႔ေျပာတာဗ်။ အေမရိကန္ေတြနဲ႔ မတူဘူးေပါ့ဗ်ာ”
“ငါတို႔ကေတာ့ ျမန္မာလိုပဲ စဥ္းစားသကြာ။ အေႂကြးရရင္ ဆင္ေတာင္ဝယ္တယ္”
ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ခင္ဗ်ာ။ ေစ်းဝယ္ျဖစ္စဥ္ဆိုတာ သိပ္ၿပီး သိပၸံနည္းက် စဥ္းစားလို႔လည္း မျဖစ္ျပန္ဘူးတဲ့။ တခ်ိဳ႕က Maslow ရဲ႕ “လိုအင္ဆႏၵဝါစဥ္” နည္းနဲ႔ စဥ္းစားၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ဟန္ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္သာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာျပန္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့လည္း လူမႈထံုးဓေလ့ အစဥ္အလာအားျဖင့္ ဝယ္တယ္လို႔လည္း ဆိုၾက။ ပညာရွင္ေတြ ျငင္းၾက ခုံၾကတုန္းမွာ ေစ်းဝယ္ေတြက ရပ္ေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။
“ေစ်းဝယ္တဲ့အခါ ဝယ္သူရဲ႕အျမင္၊ သေဘာထားနဲ႔ သိနားလည္မႈေတြေတာ့ ပါရသေပါ့၊ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ Perception, attitude and understanding ေပါ့ဗ်ာ။ သေဘာကေတာ့ စဥ္းစားခ်က္ကေလးေတာ့ ပါၿမဲဆိုပါေတာ့”
“ငါတို႔အိမ္က်ေတာ့ မစဥ္းစားဘဲ ဝယ္တာေတြခ်ည္းပါကြာ”
ေစ်းဝယ္ျခင္းမွာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင္အား (Cultural force) ရွိတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ မက္ေဆ့ခ်္ (Cultural message) ရွိတယ္။ ၿပီးမွ ဝယ္ျခင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္ (buying decision) က်တယ္လို႔လည္း ဆိုၾကျပန္တယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင္အားထဲမွာ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံသမိုင္း၊ ဘာသာစကား၊ ပညာေရးနဲ႔ အျပဳအမူဆိုင္ရာ အေလ့အထေတြ ပါေလ့ရွိသလို ယဥ္ေက်းမႈ မက္ေဆ့ခ်္မွာေတာ့ သေကၤတ လကၡဏာေတြ၊ က်င့္ဝတ္သီလေတြ၊ အသိအျမင္နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ပါသတဲ့ခင္ဗ်။
“သမိုင္းပါတာေတာ့ ရွိပါေစကြာ။ သခၤ်ာမပါရင္ ၿပီးတာပဲ၊ ငါက သခၤ်ာည့ံသကြ”
“ဝယ္သူရဲ႕ ဘဝဟန္ပန္မွာ အဖက္ဖက္က အားၿပိဳင္ၿပီး တြန္းေနတာေတြလည္း ရွိတယ္။ ဆိုပါေတာ့ မိသားစုရွိမယ္၊ စံတန္ဖိုးေတြ ရွိမယ္၊ သင္ယူမႈေတြရွိမယ္၊ လူမႈေရး အဆင့္ေတြ ရွိမယ္၊ လံႈ႕ေဆာ္မႈေတြ ရွိမယ္၊ သေဘာထားေတြ ရွိမယ္၊ ရည္ၫႊန္းအုပ္စုေတြ ရွိမယ္”
“ငါ့ကို အဖက္ဖက္က ဝိုင္းတြန္းေနတာက်ေတာ့ ငါ့ေဘာ္ဒါေတြက အရက္ဆိုင္ဘက္ ဆြဲၾကတာေလ”
ေအာင္ေမာင္း
Posted in: Buying
0 comments:
Post a Comment